Zgodnie z art.  44b ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 z późn. zm.), ocenianiu podlegają: osiągnięcia edukacyjne ucznia i zachowanie ucznia. Z kolei, zgodnie z art. 44b ust. 3 i 4 ww. ustawy, ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia i kryteriów weryfikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania i wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania w przypadku dodatkowych zajęć edukacyjnych, zaś ocenianie zachowania ucznia polega na rozpoznawaniu przez wychowawcę oddziału, nauczycieli oraz uczniów danego oddziału stopnia respektowania przez ucznia zasad współżycia społecznego i norm etycznych oraz obowiązków określonych w statucie szkoły. Zgodnie z art. 44b ust. 5 przywołanej wyżej ustawy w związku z art. 98 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.), ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, a szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego uczniów zawiera statut szkoły. Ocenianie wewnątrzszkolne, zgodnie z przywołanym przepisem art. 44b ust. 5 ustawy o systemie oświaty, ma na celu: informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie, udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć, udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju, motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu, dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia, umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej. Z kolei, zgodnie z § 12 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 373 z późn. zm.), ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.

Jeżeli wewnątrzszkolne ocenianie określone w statucie szkoły przewiduje zadanie domowe/pracę domową jako jedną z form weryfikacji wiedzy i umiejętności ucznia w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia i kryteriów weryfikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania to niewątpliwie może podlegać ocenie bieżącej. Jednocześnie należy stwierdzić, że wystawianie przez nauczyciela oceny niedostatecznej za brak zadania domowego budzi już wątpliwości.

Jednoznacznie należy też zauważyć, że nauczyciele nie mają obowiązku zadawania uczniom prac domowych, a nie mogą tego robić jeżeli nie przewiduje tego statut szkoły. Jeżeli w statucie znalazły się zapisy odnośnie oceniania prac domowych to należy z kolei podkreślić, że o tym, czy i jakie prace domowe zadawać swoim uczniom decyduje nauczyciel organizujący proces dydaktyczny. 

Przy czym w tym kontekście należy stwierdzić, że brak zadania domowego ucznia, niewykonanie go, bądź fakt, że uczeń nie przyniósł zadania z jakichś powodów do szkoły – nie stanowi „osiągnięcia edukacyjnego” w rozumieniu przepisów ustawy o systemie oświaty, zatem nie może podlegać ocenie bieżącej z tego zakresu. Brak zadania domowego ucznia można rozpatrywać jedynie w kontekście ewentualnego niewywiązywania się z ucznia z obowiązków (celowe niewykonanie zadania, nieprzykładanie się do zadania, notoryczne niewykonywanie zadań domowych itp.), co jednak podlega ocenie zachowania, a nie ocenie osiągnięć edukacyjnych.

Jak zatem wynika z powyższych rozważań – ocena za brak pracy domowej nie spełnia warunków określonych w przywołanych powyżej przepisach, bowiem  w przypadku braku pracy domowej możemy ocenić jedynie postawę ucznia, czyli jego zachowanie, a nie poziom jego wiedzy i umiejętności.

Źródło: wskazane akty prawne.