Zgodnie z art. 54 ust. 5  ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 z późn. zm.), nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców, przysługuje odrębny dodatek w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego, a organ prowadzący szkołę może podwyższyć ten dodatek nauczycielowi zatrudnionemu na terenie wiejskim, na którym występuje deficyt kadr.

Z kolei zgodnie z art. 91b ust. 1 ww. ustawy przepis powyższy nie dotyczy nauczycieli zatrudnionych w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć. Warto jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela

do nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, który w żadnej z tych szkół nie jest zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, łącznie jednak wymiar jego zajęć stanowi co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć dla danego stanowiska, nie ma zastosowania przepis art. 91b ust. 1 tejże ustawy.

Jak wynika z powyższego warunki otrzymania tzw. „dodatku wiejskiego” są następujące:

1.     miejsce zatrudnienia nauczyciela: wieś lub miasto do 5000 mieszkańców;

2.     kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zgodne z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2023 r. poz. 2102).

3.     zatrudnienie w wymiarze co najmniej ½ etatu.

Istotne jest, że tzw. „dodatek wiejski” nie przysługuje nauczycielom publicznych i niepublicznych szkół prowadzonych przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że decydującym dla ustalenia czy nauczycielowi należy się tzw. „dodatek wiejski” jest miejsce jego zatrudnienia, co warto podkreślić, bo to nie to samo, co miejsce wykonywania/świadczenia pracy. Jeżeli siedziba przedszkola/szkoły/zespołu (pracodawcy) jest zlokalizowana w mieście liczącym więcej niż 5000 mieszkańców to nawet jeżeli nauczyciel świadczy pracę, np. uzupełnia pensum w szkole wiejskiej albo wykonuje pracę w przedszkolu na wsi, które wchodzi w skład zespołu, przy czym siedziba tego zespołu znajduje się w mieście powyżej 5000 mieszkańców – to nie przysługuje mu ww. dodatek.

Niezwykle ważne jest też to, że tzw. „dodatek wiejski” otrzyma wyłącznie nauczyciel posiadający wymagane kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki. W związku z powyższym do „dodatku wiejskiego” nie będą uprawnione osoby/nauczyciele zatrudnione/-i na podstawie art. 10 ust. 3 i 9 ustawy – Karta Nauczyciela oraz na podstawie art. 15 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.).

 Zgodnie z przywołanymi powyżej przepisami, jeżeli nauczyciel pracuje w więcej niż jednej szkole zlokalizowanej na wsi lub w mieście do 5000 mieszkańców, ale w żadnej ze szkół nie pracuje w wymiarze ½ etatu, lecz łączny wymiar jego zajęć we wszystkich szkołach zlokalizowanych na wsi lub w mieście do 5000 mieszkańców wynosi co najmniej ½ etatu – to taki nauczyciel „dodatek wiejski” otrzyma i to w każdej z tych szkół. W przypadku, gdy nauczyciel łączy etat w szkole wiejskiej (ma co najmniej ½ etatu) i w szkole w mieście liczącym ponad 5000 mieszkańców (też co najmniej ½ etatu) to dodatek przysługuje mu wyłącznie w szkole wiejskiej.  

Źródła: wskazane akty prawne.