Dlaczego dzieci i młodzież obciąża się nadmiernie zadaniami domowymi i czy to nie jest łamanie praw dzieci i uczniów?


Autor: Magdalena Palowska-Trzebuniak


Z badań PISA oraz badań Instytutu Badań Edukacyjnych wynika, że polscy uczniowie spędzają na odrabianiu prac domowych więcej czasu niż uczniowie w innych krajach, a nauczyciele zadają je na każdej lub na większości lekcji. Ilość zadawanych uczniom przez nauczycieli prac domowych nierzadko ogranicza dzieciom i młodzieży ich prawo do wypoczynku i czasu wolnego, do uczestniczenia w życiu kulturalnym i artystycznym, do rekreacji, a także uczestniczenia w życiu rodzinnym, które wynikają z Konwencji o Prawach Dziecka. Niestety, nie ma przepisów prawnych, które normowałyby dopuszczalne obciążanie uczniów zadaniami domowymi. Należy jednak zauważyć, że np. z ustawy o systemie oświaty wynika konieczność indywidualizacji pracy z uczniami poprzez uwzględnianie ich potrzeb, możliwości, predyspozycji i zainteresowań. Odnośnie nadmiernego obciążania uczniów zadaniami domowymi można zwrócić się jedynie w trybie określonym w statucie szkoły ze skargą na łamanie praw ucznia do dyrektora szkoły, organy szkoły (np. samorząd uczniowski czy rada rodziców) mogą interweniować też w takim przypadku w organie sprawującym nadzór pedagogiczny. Jakiekolwiek regulacje odnośnie ilości zadań domowych, które mogą być zadawane uczniom w danej szkole możemy ewentualnie znaleźć jedynie w wewnątrzszkolnym ocenianiu w statucie szkoły, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 98 ust. 1 pkt 8 i 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.). Jeżeli statut szkoły normuje kwestię ilości zadań domowych to obowiązuje to całą społeczność szkolną. Należy jednocześnie zauważyć, że nawet jeżeli statut szkoły dopuszcza w ramach wewnątrzszkolnego oceniania zadania domowe jako formę weryfikacji wiedzy i umiejętności uczniów to nauczyciele nie są zobligowani do stosowania akurat tej formy, zatem to tylko od nauczycieli zależy czy uczniowie będą mieli zadania domowe czy nie. Można np. zastrzec w statucie, że praca domowa nie będzie np. stanowiła formy weryfikacji wiedzy i umiejętności uczniów – wówczas nie będzie można jej w danej szkole stosować. Zarówno samorząd uczniowski, jak i rada rodziców mogą składać do organów szkoły wnioski we wszystkich sprawach dotyczących pracy szkoły – mają więc wpływ na to czy zadania domowe w danej szkole będą stosowane czy nie. Jednocześnie, jako że statut szkoły określa prawa uczniów - jeżeli np. wskazano w nim, że uczniowie maja prawo do wypoczynku po lekcjach to zadawanie prac do wykonania w domu jest wątpliwe (choć nie wyklucza ich całkowicie, np. szkoła może umożliwić ich wykonanie na jej terenie). Wydaje się, że póki brak w tym zakresie regulacji ustawowych lub w ramach aktów wykonawczych do ustawy to najlepszym rozwiązaniem będzie zachowanie w tej kwestii zdrowego rozsądku.  

 

Źródła: badania PISA, raport IBE, stanowisko Rzecznika Praw Dziecka odnośnie zadań domowych, ustawa o systemie oświaty, ustawa – Prawo oświatowe.

Poradnia Prawa Oświatowego 

Poradnia to jednostka Stowarzyszenia Akademia Rozwoju Edukacji Kreatywnej powstała w 2022 roku, która ma na celu upowszechnianie wśród uczniów, ich rodziców, nauczycieli i dyrektorów szkół wiedzy z dziedziny prawa oświatowego oraz kształtowanie umiejętności posługiwania się prawem oświatowym, by polska edukacja była lepsza, a prawa uczniów przestrzegane, by szkolne społeczności miały szansę lepiej poznać funkcjonujący system oświaty. 

INFORMACJE KONTAKTOWE


Tel +48 789 583 585 (sekretariat)

Tel +48 603 627 389 (koordynator)


E-mail: edukacja.arek@gmail.com

E-mail: sekretariat.arek@gmail.com

GODZINY PRACY

Od poniedziałku do piątku:

Sekretariat 9:00 - 17:00

Koordynator 15:00 - 19:00

Strona stworzona za pomocą kreatora stron www Manifo.com przez Fundację Rybnicką. Wszelkie prawa zastrzeżone 2023.